Peĉjo

(Originala titolo: Pedrinho)
Verkis: Dori Caymmi k Paulo César Pinheiro
Traduko: James Rezende Piton

Li povis imagi
Esti reĝo, kavalir', pirato aŭ Herkul'
Estis li laŭ sia em'
Ĉar li estis revemul'...

Li povis kredadi
Pri feino, drako, povo de senkapa mul'
Vidis li laŭ sia em'
Ĉar li estis revemul'...

Kaj Bien' de Flava Pego,
mondo de fabel',
estis lia kvazaŭ ja kastel'...

Li povis vojaĝi
En raketo, trajno aŭ velŝipo al insul'
Vagis li laŭ sia em'
Ĉar li estis revemul'...

Al Bien' de Flava Pego,
mondo sen kompar',
Tuj revene hastis lia ĉar'...

Li povis miradi
Pro la plantoj, bestoj kaj riĉeco de la Ter'
Emas li elkreski nun
Al la mondo de l'ekster'...

Por esplor'...


Notoj de la Tradukinto:

* Peĉjo (Pedrinho) - unu el la roluloj en la plej konata brazila porinfana literatura serio - Sítio do Picapau Amarelo (Bieno de la Flava Pego), de Monteiro Lobato (1882-1948). Peĉjo estis nepo de la bienmastrino, entreprenema knabo, kiu esploris la bienon kaj apudan arbaron, revis pri herooj kaj celis kuraĝajn farojn.

* Senkapa Mulino - brazila popola legendo, unu el la multaj, kiuj rolas en la verkoj ĉirkaŭ la Bieno de Flava Pego. La legendo aludas al virino kondamnita transformiĝi en mulinon, kiu ne havas kapon kaj eligas flamojn el sia kolo dum travagado sur la kamparoj. Tio okazas de ĵaŭda sunsubiro ĝis la vendreda sunleviĝo. La kialo de tiu malbena transformiĝo varias laŭ la regiono.

* La tradukinto dankas la valorajn konsilojn de Cícero Soares kaj Flávio Fonseca.


Vidu ĉi tie RECENZON (portugallingva).


Vidu kaj elŝutu la muziktekston kun akordoj (x-sistemo).

3 comentários:

  1. Que canção belíssima. E que versão bem-sucedida!

    As soluções encontradas pelo tradutor foram muito inteligentes. Os "Li povis..." dos primeiros versos das estrofes, pra reproduzir o "imaginava, acreditava, se encantava...".

    O "Era o que queria ser" traduzido por "Estis li laŭ sia em'" possibilitou as saídas seguintes: agis li laŭ sia em', vidis li laŭ sia em', vagis li laŭ sia em'.
    Outras soluções ("agis laŭ sia bontrov'" ou "li fariĝis iu ajn", por exemplo) não teriam a mesma flexibilidade.

    A rima principal no original, com SONHADOR (domador/voador/vapor), foi reproduzida para REVEMULO com as boas HERKULO/MULO/INSULO. Muito boas!

    Também bom o refrão, MONDO DE FABEL' rimando com KASTEL', e MONDO SEN KOMPAR' com LIA ĈAR.

    Apenas na última estrofe a tradução fugiu da rima em -OR que o autor, um poeta soberbo, manteve. Mas mesmo assim, a rima escolhida pelo tradutor foi em -ER (tero/ekstero), bem próxima. E pôde reproduzir a bonita ideia de uma criança que, diferente de Peter Pan, preso num mundo infantil, Pedrinho (Peter em inglês!) queria crescer para explorar o mundo exterior (AL LA MONDO DE L' EKSTER')

    Também ficou legal que a maioria dos versos com elisão do -O final é de palavras longas, o que facilita sua imediata compreensão: Herkul', revemul', fabel', kastel', insul', kompar'. Já notei que isso faz diferença para ouvidos esperantistas.

    Não sei porque a cadência forte-fraco-forte dos versos similares foi quebrada no "Li volis elkreski nun". Poderia continuar "Volis li elkreski nun", como os outros "Vidis li...", "Vagis li...". Isso pra não ter de cantar "Li voLÍS elkréski nun". Talvez a mudança tenha sido pra não ficar pouco eufônico o vo-LIS-LI.

    Baseado nesse argumento, faço duas pequenas observações:

    Na segunda estrofe, "Ele acreditava em dragão, bruxa, saci, cavalo voador", a série "DRAKOJN, FEOJN, SORĈON" ficou um pouco quebra-língua. Também por causa do acusativo. Poderia diminuir:

    Li povis kredadi
    Pri feino, drako, povo de senkapa mul'

    Também pra facilitar a dicção poderia trocar o TUJ RETURNE HASTIS por TUJ REVENE HASTIS. E o "per" de PER RAKETO, TRAJNO... trocado por EN RAKETO, TRAJNO...

    Na última palavra, PERCORRER, o ápice final, a solução foi excelente: EN ESPLOR' (Al la mondo de l' ekster en esplor'). Como "percorrer" é autorrimada (ER-ER), uma boa seria usar POR ESPLOR', em vez de "EN ESPLOR".

    Sei que James vai tomar essas observações como louvação e interesse por seu trabalho, já que ele tem mostrado no nosso Brazila Kolekto umas canções cabeludas pra traduzir, (com sucesso), o que demonstra que curte o prazer desesperado que é quebrar a cabeça arranjando uma boa solução para um diabo de um verso difícil.

    Gratulon, samideano!

    ResponderExcluir
  2. Caro Cícero, obrigado pelas gentileza de suas palavras e, principalmente, por sua análise cuidadosa e com várias sugestões! Muitíssimo apropriadas, quero incorporá-las com sua licença.

    Um desafio adicional você provocou para as minhas próximas versões de canções brasileiras modernas (tenho meia dúzia na gaveta querendo nascer) - vou remoê-las bastante pensando em coisas para as quais eu não tinha me atentado. Cadência, autorrima e tudo o mais! Minha gaveta nunca mais dormirá tranquilamente. Felizmente conto com a ajuda do Flávio e agora com a sua...

    Grandan ĉirkaŭbrakon!

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Mi estas tre kontenta, ke vi malfermkore akceptis kaj komprenis mian intereson, James. Mi vere ŝatas viajn tradukojn. Tiun ĉi "Peĉjo" mi portos al mia klaso, por ke miaj gelernantoj ĝin kantu ĉi semajne. Gratulon!

      Excluir

Bonvolu lasi vian komenton. Dankon!